فروکاست عدالت جنسیتی به برابری سبب ظلم و نابرابری در مورد زنان است.
حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی کریمی «عضو گروه علمی پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی»، در نشست علمی «رابطه عدالت و برابری در عدالت جنسیتی»، گفت: خداوند در برخی آیات فرموده است که ما زن و مرد را یکسان آفریدیم و گرامی‌ترین شما در نزد خداوند با تقواترین شماست و در برخی آیات دیگر تمایز و تفاوت را مورد تأکید قرار داده است. یعنی فرموده که حسادت به چیزی که خداوند به دیگران از فضل خود داده نداشته باشید و به هر چه نصیب شما هست راضی باشید.
وی با بیان اینکه مغالطه‌ای حول موضوع عدالت در دنیای مدرن شکل گرفته، افزود: این مغالطه عبارت است از فروکاستن عدالت به تساوی؛ که سبب شده تا حقوق زنان در برخی حوزه ها تضییع گردد.
حجت‌الاسلام والمسلمین کریمی گفت: در حوزه تساوی و عدالت با سه موضوع روبرو هستیم؛ باید دید که عدالت در چه موضوعی، میان چه کسانی و از طرف چه کسی مطرح است؟
وی تصریح کرد: در مفهوم مدرن عمدتاً بر برابری جنسیتی تأکید شده است و در ایران معاصر هم تصور غلطی از برابری در دنیای غرب در حال ترویج است.
* ثروت ۴ میلیارد انسان در دست ۲۶ نفر
حجت‌الاسلام والمسلمین کریمی با بیان اینکه ثروت ۲۶ نفر در دنیا معادل ثروت نزدیک به نیمی از مردم جهان یعنی ۴ میلیارد نفر است، گفت: ۸۰ درصد مردم جهان تنها شش درصد ثروت دنیا را در دست دارند. ۲۰۰ سال پیش کشورهای ثروتمند فقط سه برابر کشورهای فقیر ثروت داشتند؛ در سال ۱۹۶۰، ۵ برابر شده و امروز کشورهای ثروتمند ۸۰ برابر کشورهای فقیر توان مالی دارند. اکثر این ثروت در آمریکا و اروپای شمالی است و بخشی از این ثروت‌ها تبدیل به اطلاعات حوزه دیجیتال شده و سیاست‌های اقتصادی جهانی هم این وضع را تشدید می‌کند.
وی بیان کرد: در ایران هم ۵۰ درصد ثروت در دست تنها ۱۰ درصد افراد جامعه است؛ در سال ۱۳۵۴، ثروتمندان ۳۵ برابر فقرا ثروت داشتند ولی در سال ۱۳۹۸ به ده برابر رسیده است که این نشان دهنده کاهش نابرابری است.
در بحث نابرابری جنسیتی هم دو جنس زن و مرد به لحاظ کارکردی با هم تمایز دارند و با وجود اصل تمایز، برخی نابرابریها هم ایجاد می‌شود؛ به عنوان مثال فرزندآوری از سوی زنان سبب می‌شود تا فرصت برای اشتغال و باالتبع توزیع نابرابر درآمد ایجاد شود.
حجت الاسلام والمسلمین کریمی گفت: دولت ژاپن برای کاهش نابرابری در مکان‌های فقیرنشین کلاس‌ها را کوچک کرده تا از طریق فرصت بیشتری که مربیان در اختیار دانش آموزان می گذارند، عدالت آموزشی محقق شود. بنابراین لازم است با ایجاد برخی نابرابری ها فرصت های عادلانه بیشتری فراهم کرد.
وی افزود: در جایی که رسالت تربیت نسل آینده بر دوش بانوان گذاشته شد اقتصاء دارد که فرصت‌هایی مانند بیمه و اشتغال در اختیار خانم ها قرار گیرد؛ و یا اگر خانمی خانه‌دار است باید جایگاه شغلی برای او در نظر گرفته شود.
عضو گروه علمی پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی اظهار کرد: ما نباید توقع داشته باشیم که یک زن رسالت سخت تربیت نسل و یا خانه داری را بر عهده بگیرد و در عین حال هیچ امتیازی هم نداشته باشد.
وی افزود: در بیمه مصوب است که هر فرد فلان مبلغ بیاورد تا بیمه شود؛ ولی خانم خانه‌دار درآمدی ندارد که سرانه بیمه را بپردازد. لذا در اینجا نابرابری رخ داده است. متأسفانه در چند سال اخیر بیمه برای خانه‌داری در مجلس طرح شده اما هنوز سرانجامی نیافته است.
حجت الاسلام والمسلمین کریمی اضافه کرد: بُعد دیگر عدالت، استحقاق است یعنی هر کسی باید به آنچه استحقاق دارد برسد؛ براساس آمار در سال ۱۹۹۷ نرخ مشارکت اقتصادی مردان بیش از ۵۳ و نرخ مشارکت اقتصادی بانوان ۱۶ درصد بوده، ولی در کشورهای توسعه‌یافته ۶۲ درصد برای مردان و ۵۸ درصد برای زنان است.
* دنیای غرب زن را عنصر اقتصادی می‌بیند
عضو گروه علمی پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی تصریح کرد: عوامل افرایش مشارکت اقتصادی زنان در غرب، به دنبال کاهش فرزندآوری، افزایش سن ازدواج، افزایش نرخ ورود زنان به تحصیلات دانشگاهی و تحولات فرهنگی و اجتماعی بوده است.
وی ایده بزرگتر کردن اقتصاد با حضور بیشتر بانوان را غیردینی خواند و تصریح کرد: به دلیل رابطه مستقیم بین افزایش قدرت اقتصادی با بی توجهی به نهاد خانواده این ایده غیردینی می باشد؛ البته در تجربه جهان اسلام، تجربه دیگری هم داریم؛ حضرت خدیجه(س) و حضرت فاطمه(س) علاوه بر مشارکت اقتصادی و اجتماعی التزام به نهاد خانواده نیز داشتند.
* هدف غرب از عدالت جنسیتی رشد اقتصادی است
این پژوهشگر حوزه عدالت جنسیتی تصریح کرد: غرب جنسیت‌زدایی می‌کند ولی هدف از آن، رشد اقتصادی بوده و به مسائل اجتماعی کم توجه است؛ به همین دلیل درگیر مشکلاتی همچون کمبود جمعیت و فروپاشی نهاد خانواده به ویژه در بستر سنتی آن است.
وی افزود: در حال حاضر ما ۵ میلیون زن سرپرست خانوار داریم که بیش از ۵۲ درصد آنها فاقد بیمه و مستمری، ۳۸ درصد آنان جزء سه دهک پایین و ۱۹ درصد هم تحت هیچ پوشش حمایتی نیستند. ۱۴ درصد از زنان سرپرست خانوار ایران را شاغل و ۶۱ درصد آنان خانه دارند، این درحالی است که این زنان باید هزینه‌های زندگی را تأمین کنند؛ بنابراین شاهد فقر زنانه هستیم که تبعات بسیار ناگواری هم دارد. در اینجا باید فرصت شغلی بیشتری ایجاد شده و حمایت دقیق‌تری از این قشر یعنی زنان سرپرست خانوار صورت گیرد.
وی خاطرنشان کرد: ما طبق آمار سال ۹۸، بیش از ۲۴ میلیون خانوار داریم و جمعیت زنان بیش از ۳۹ میلیون نفر و مابقی مردان هستند؛ برای تحقق عدالت باید تفاوت‌های میان فردی را در نظر بگیریم یعنی اگر محدودیت‌هایی در فرد وجود دارد عدالت اقتضاء می کند تا امکانات بیشتری به آنها بدهیم. عدم اعتماد به جامعه بانوان و توانایی آنها را از مشکلات فرهنگی جامعه ایرانی است باید دستگاه ها و گروه های فعال فرهنگی بیشتر روی این نگرش کار کنند؛ ایجاد و اختصاص فرصت‌های شغلی بدون اختلاط جنسیتی برای زنان از مصادیق عدالت است.
* نابرابری مطلوب را بپذیریم
حجت الاسلام والمسلمین کریمی بیان کرد: این طور نیست که برابری همیشه پذیرفته شده باشد و از قضا در بسیاری از موارد به نابرابریها نیاز داریم؛ باید پایگاه مردانه و زنانه هر دو به رسمیت شناخته شوند. اما در برخی جوامع پایگاه زنانه به رسمیت شناخته نمی‌شود؛ لذا فلسفه، الهیات، سلامت و پزشکی مردانه می‌شود، در صورتی که باید مکمل هم باشند و خدا دو رسالت متوازن و در عین متفاوت برای آنان قرار داده تا جامعه به تکامل برسد.
وی در ادامه گفت: حکمرانی باید به این مسئله توجه و زمینه نابرابری بین دو نهاد زن و مرد را برخی مواقع به نفع زن و در مواقعی به نفع مرد ایجاد کند تا مکمل هم باشند؛ البته خود زنان نهادی عدالت‌ساز هستند و در تربیت نسل عدالت خواه در نهاد خانواده می‌توانند نقش‌آفرینی نمایند؛ مدافعان حرم و فاتحان خرمشهر در دامان بانوان پرورش یافتند. همچنین باید دانست که عنصر اخلاق و عطوفت نیز از ظرفیت‌های زنان برای تربیت نسل آینده است.
عضو گروه علمی پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی در تشریح دیدگاه‌های مختلف در مورد مسائل آموزشی بانوان، اضافه کرد: در این زمینه سه رویکرد کلی وجود دارد: یکی فمنیستی که هیچ فرقی بین زن و مرد قائل نیست؛ دیگری اینکه زنان به سمت مسائل آموزشی مرتبط بروند و سوم اینکه اصلاً بانوان دنبال تحصیل نروند؛ به نظر رویکرد دوم و توجه به تفاوتها رویکردی منعطف تر و عادلانه تر است.
وی با اشاره به حوزه سلامت بیان کرد: بیشتر مخترعین و تولیدات دانش‌بنیان دست آقایان است و این کمبود به سلامت بانوان آسیب می‌زند؛ دو سوم از جمعیت افراد مبتلا به بیماری آلزایمر را زنان تشکیل می‌دهند؛ این در حالی است که سومین بیماری منجر به مرگ در جامعه ما آلزایمر می باشد؛ متأسفانه با نسبت دادن بیماری های ویژه زنان به استرس و افسردگی آنها را از لیست بیماری خارج و لزوم رسیدگی به آنان مرتفع می کنند.
* مقلد سازمان‌های جهانی نباشیم
حجت الاسلام والمسلمین کریمی با بیان اینکه هویت جسمانی زن در تفکر غربی مورد توجه و حیث الهی و انسانی او مورد بی مهری است، یادآور شد: این درحالی است که در اسلام به حیث الهی و انسانی زن توجه می‌شود.
وی تصریح کرد: از حیث دستمزد هم تفاوتها زیاد است؛ عده‌ای از مردم رعیت عده دیگری از افراد می‌شوند و همین سبب بهره‌کشی بخش ثروتمند جامعه از بخش فقیر می شود؛ این مسئله در بین بانوان تشدید شده و به خصوص در مورد زنان سرپرست خانوار با وضع بدتری مواجه هستیم. در حال حاضر شاهد این هستیم که گاهی بانوان با دستمزدهای چنان پایینی در برخی مشاغل مانند فروشندگی و منشی‌گری کار می‌کنند که باعث تعجب است.
وی در پایان با تأکید بر اینکه ما نباید از سازمان‌های جهانی تقلید کورکورانه داشته باشیم، گفت: ما باید به عنوان انسان نسبت به برخی مسائل حساس باشیم و هر چه سازمان های جهانی گفتند نپذیریم؛ نمونه بارز آن در بحث سقط جنین است. بلکه لازم است با تحلیل اجتماعی و نخبگانی زمینه بحث و گفت و گو حول کنوانسیون ها و پروتکل های سازمان های غربی را فراهم کنیم.
منبع: تبلیغ نیوز
